Տրամաբանական սխեմաների նախագծման ժամանակ հաճախ հարմար է լինում տրամաբանական արտահայտությունը գրել արտադրյալների գումա¬րի տեսքով: Տրամա¬բա¬նական արտահայտության այդ տեսքը կոչվում է դիզյունկտիվ ձև:
Օրինակ.
Յուրաքանչյուր այդպիսի արտահայտություն կազմված է երկու կամ ավելի ար¬տադր¬յալներից, որոնք իրար հետ միացված են ԿԱՄ օպերատորի միջոցով: Արտա¬դրյալներից յուրաքանչյուրը կազմված է մեկ կամ մի քանի փոփոխականներից, որոնք գրված են ինվերս կամ ուղիղ ձևով: Բերված օրինակում արտահայտության որոշ անդամներ պարու¬նակում են փոփո¬խա¬կանների միայն մի մասը: Եթե դիզյունկտիվ ձևով գրված արտա¬հայտության յուրաքանչյուր անդամ պարունակում է բոլոր փոփոխականներն իրենց ին¬վերս կամ ուղիղ արժեքներով, ապա այդպիսի ձևը կոչվում է դիզյունկտիվ արտահայ¬տության կանոնական ձև:
Օրինակ. f(A,B,C) =
Արտադրյալները, որոնցից կազմված է կանոնական ձևով գրված ֆունկ¬ցիան, կոչ¬վում են մինթերմեր: Յուրաքանչյուր մինթերմ կարող է արտահայտ¬վել երկուական թվի միջոցով, որի ամեն մի բիտ ընդունում է 1 արժեք, եթե մինթերմի համապատասխան փոփոխականը մտնում է մինթերմի մեջ իր ուղիղ արժեքով և ընդումում է 0 արժեք, եթե փոփոխականը մտնում է ինվերս արժեքով: Այսպիսով յուրաքանչյուր մինթերմի համար գոյություն ունի միայն մեկ երկուական թիվ:
Օրինակ = 000, = 001 և այլն:
Դիզյունկտիվ արտահայտության կանոնական ձևը կարճ կարելի է գրել օգտա¬գործելով հանրահաշվական գումարման ստանդարտ սիմվոլը:
Օրինակ. f(A,B,C) = = m(0,2,3,5)
Տրամաբանական սխեմաների նախագծման ժամանակ երբեմն օգտա¬գործում են տրա¬մաբանական արտահայտությունների ևս մի ձև: Այն կոչվում է կոնյունկտիվ ձև և իրենից ներկայացնում է երկու կամ ավելի գումարների արտադրյալ: Յուրաքանչյուր գումար պարունակում է մեկ կամ մի քանի փոփոխական` ինվերս կամ ուղիղ ձևով:
Օրինակ. f(A,B,C) =
Կոնյունկտիվ ձևը կոչվում է կանոնական, եթե նրա բոլոր անդամները պարու¬նակում են բոլոր փոփոխականները ինվերս կամ ուղիղ արժեքով:
Օրինակ. f(A,B,C) =
Կանոնական ձևի արտահայտության անդամները կոչվում են մաքսթեր¬մեր: Յուրա¬քանչյուր մաքսթերմ կարելի է ներկայացնել երկուական թվի տեսքով, որի զրոները ներկա¬յաց¬նում են համապատասխան փոփոխականի ուղիղ արժեքները, իսկ մեկերը` ինվերս արժեքները: Օրինակ մաքս¬թերմը կարելի է ներկայացնել հետևյալ տեսքով` = 010: Կանո¬նական ձևով գրված կոնյունկտիվ ֆունկ¬ցիան կարճ կարելի է գրել հանրա¬հաշ¬վական բազմապատկման նշանի միջոցով` :
Օրինակ. f(A,B,C) = = M(2,5,6):
Ենթադրենք պետք է նախագծել սխեմա, որն ունի 3 մուտք` A, B, C: Սխեմայի ելքը պետք է դառնա 1, երբ մուտքերի մեծամասնությունը 1 է, բացի այն դեպքից, երբ A=1, B=1, C=0: Սխեմայի աշխատանքը կարող է նկա-րագրվել լրիվ` դիտարկելով փոփոխականների բոլոր հնարավոր արժեքները: Դրա համար օգտագործենք իսկութ¬յան աղյուսակը: Այս խնդրի համար այն կունենա հետևյալ տեսքը ¥աղյուսակ 2¤:
Աղյուսակ 2
10-Ï³Ý Ñ³Ù³ñÅ»ùÁ | öá÷á˳-ϳÝÝ»ñÁ | ºÉùÁ | ØÇÝ-ûñÙ»ñÁ | سùë-ûñÙ»ñÁ |
0 | 0 0 0 | 0 | ԱԲՑ | a+b+c |
1 | 0 0 1 | 0 | ԱԲC | a+b+Ց |
2 | 0 1 0 | 0 | ԱBC | a+Բ+c |
3 | 0 1 1 | 1 | AԲՑ | Ա+b+c |
4 | 1 0 0 | 0 | AԲC | Ա+B+C |
5 | 1 0 1 | 1 | Ա+B+Ց | |
6 | 1 1 0 | 0 | Ա+Բ+C | |
7 | 1 1 1 | 1 | Ա+Բ+Ց |