Երկուական- տասական կոդ: Գրեյի կոդ: ASCII կոդ:
Երբ թվերը, տառերը կամ բառերը ներկայացված են սիմվոլների հատուկ խմբով, ասում են, որ նրանք կոդավորված են, իսկ սիմվոլների այդպիսի խումբը կոչվում է կոդ:
Ցանկացած տասական թիվ կարելի է ներկա¬յացնել համարժեք երկուական թվով: Երկուական թվում մեկերի և զրոների խումբը նույնպես կարելի է դիտարկել որպես կոդ, որը ներկայացնում է տասական թիվը: Դա կոչվում է երկուական կոդ:
Սակայն տասական թվի ձևա¬փոխումը երկուական կոդի մեծ թվերի դեպքում բարդ գործողություն է, այդ պատճառով հաճախ օգտագործում են տասա¬կան թվերի կոդավոր¬ման ուրիշ միջոց: Դա երկուական-տասական կոդն է:
Տասական թվի երկուական-տասական կոդը ստանալու համար տասա¬կան թվի ամեն մի կարգ ներկայացվում է իր երկուական համարժեքով: Այդպիսի կոդը կոչվում է նաև երկուական կոդավորված տասական ¥ԵԿՏ¤ կոդ: Քանի որ տասական կարգը կարող է ընդու¬նել 0-ից 9 արժեքներ, ապա ամեն մի կարգի կոդավորման հա¬մար պահանջվում է 4 բիտ: Տասական կարգերի համարժեք երկուական կոդում բիտերն ունեն 8, 4, 2, և 1 կշիռներ, այդ պատճառով երկուական-տասական կոդը կոչվում է նաև 8, 4, 2, 1 կոդ:
Օրինակ, 874-ը ներկայացվում է հետևյալ ձևով:
8(1000)7(0111)4(0100)
Կարևոր է հիշել, որ երկուական-տասական կոդը չի հանդիսանում ևս մի հաշ-վարկի համակարգ, ինչպես օրինակ, երկուականը, ութականը և տասնվեցականը: Դա փաստորեն նույն տասական համակարգն է, որում ամեն մի կարգ ներկայացված է իր երկուական համարժեքով: Նույնպես կարևոր է հիշել, որ երկուական-տասական թիվը նույնը չէ, ինչ սովորական երկուական թիվը:
Գրեյի կոդը
Հաճախ թվային տեխնիկայում պահանջվում է, որ մի կոդից մյուսին անցման ժամա¬նակ փոխվի միայն մի բիտ: Այդ պայմանի բավարարումն անհրաժեշտ է այն պատճառով, որ տեխնիկական անճշտությունների հետևանքով առանձին բիտերի փոխանջատումը չի կարող կատարվել ճիշտ նույն ժամանակում: Այդպիսի դեպ-քերում կարող է առաջանալ փոխանջատման սխալ: Գրեյի կոդը թույլ է տալիս խուսափել այդ սխալից այն բանի շնորհիվ, որ մի կոդային խմբից մյուսին անցնելիս փոխվում է միայն մեկ բիտ: Նկ. 1.8-ի աղյուսակում բերված է Գրեյի 4-կարգանի կոգը:
| Տասական | գրեյի կոդը | տասական | գրեյ |
0 1 2 3 4 5 6 7 | 0000 0001 0011 0010 0110 0111 0101 0100 | 8 9 10 11 12 13 14 15 | 1100 1101 1111 1110 1010 1011 1001 1000 |
ASCII-կոդ
Բացի թվային տվյալներից համակարգիչը պետք է կարողանա մշակել ոչ թվային ինֆորմացիա: Դրանք են այբուբենի տառերը, կետադրության նշանները և ուրիշ հատուկ նշաններ: Այդպիսի կոդերը կոչվում են այբուբենա-թվային կոդեր: Ամենա-տարածված այբուբենա-թվային կոդն է ինֆորմացիայի փոխանակման Ամերիկյան ստանդարտ կոդը ¥American Standart Code for Information Interchange – ASCII, կարդացվում է ասկի: Այդ կոդը բերված է նկ. 1.10-ի աղյուսակում:
 b7b6b5 b4b3b2b1 | 000 | 001 | 010 | 011 | 100 | 101 | 110 | 111 |
0000 | MUL | DLE | SP | 0 | @ | P | ‘ | p |
0001 | SOH | DC1 | ! | 1 | A | Q | a | q |
0010 | STX | DC2 | “ | 2 | B | R | b | r |
0011 | ETX | DC3 | # | 3 | C | S | c | s |
0100 | EOT | DC4 | $ | 4 | D | T | d | t |
0101 | ENQ | NAK | % | 5 | E | U | e | u |
0110 | ACK | SYN | & | 6 | F | V | f | v |
0111 | BEL | ETB | ‘ | 7 | G | W | g | w |
1000 | BS | CAN | ( | 8 | H | X | h | x |
1001 | HT | EM | ) | 9 | I | Y | i | y |
1010 | LF | SUB | * | : | J | Z | j | z |
1011 | VT | ESC | + | ; | K | [ | k | { |
1100 | FF | FS | , | < | L | \ | l | I |
1101 | CR | GS | - | = | M | ] | m | } |
1110 | SQ | RS | . | > | N | ^ | n | ~ |
1111 | SI | US | / | ? | O | - | o |
ASCII-կոդը պարունակում է 7 բիտ, այսինքն կարող է ներկայացնել 128 կոդային խումբ: Դա բավական է ներկայացնելու համար ստեղնաշարի բոլոր ստանդարտ սիմվոլները: Աղյուսակի համաձայն, 7-կարգանի կոդը ստացվում է որևէ սիմվոլի համապատասխան վերևի տողից` b7b6b5 բիտերի արժեքները աջից միացնելով b4b3b2b1 բիտերի արժեքներին ձախ սյունակից: Օրինակ B տառի ASCII կոդը կլինի 1000010: